​De overgang is een periode in het leven van de vrouw, waarin de vruchtbare jaren worden afgesloten. Tijdens de overgang verandert de hormoonhuishouding ingrijpend. De duur van deze periode verschilt per vrouw en ligt ergens tussen de 6 en 12 jaar, maar soms zelfs langer. 

De eerste veranderingen doen zich al voor begin veertig en blijven vaak onopgemerkt. Gemiddeld zijn vrouwen rond de 45 jaar, als ze de eerste verschijnselen van de overgang opmerken. De overgang is voor elke vrouw anders. Zo zijn er vrouwen die voor hun 40ste al in de overgang komen en zijn er vrouwen die ver in hun 50ste nog steeds regelmatig menstrueren.

Je kunt de overgang onderverdelen in drie fasen:

1. De premenopauze: gemiddeld van 45 - 51 jaar

In de eerste periode van de overgang loopt de hormoonproductie langzaam terug. Daarbij daalt de progesteronspiegel als eerste, terwijl de oestrogeenspiegel gaat schommelen. De verandering in de hormoonhuishouding kan klachten veroorzaken. Hoewel je nog wel menstrueert, krijg je bijvoorbeeld last van stemmingsklachten, je voelt je down of hebt een kort lontje. Ook klachten van spieren, pezen en gewrichten komen voor. Je menstruatiepatroon kan veranderen. Je bent misschien vaker of langer ongesteld, hebt last van meer bloedverlies of stolsels, of je merkt dat de menstruatie steeds langer wegblijft. Ook kun je last krijgen van opvliegers en nachtzweten. 

2. Menopauze: gemiddeld rond 51 jaar

De menopauze is één moment in de overgang. De menopauze wordt altijd achteraf vastgesteld. Het is het moment van de laatste menstruatie als die een jaar geleden is. Dus als je een jaar niet hebt gemenstrueerd, dan heb je tijdens je laatste menstruatie de menopauze bereikt.

3. De postmenopauze: gemiddeld van 51 - 57 jaar

Na de menopauze begint de postmenopauze. De hormoonproductie daalt verder, de eierstokken maken nu bijna geen hormonen meer aan. Andere organen zullen deze taak gedeeltelijk overnemen. Lichaam en geest zoeken een nieuw evenwicht. De klachten blijven aanhouden tot dit evenwicht gevonden is.

De overgang in Nederland, wat cijfers

• Op dit moment zijn naar schatting 1,8 miljoen vrouwen in de overgang.
• ​80% van deze vrouwen heeft last van overgangsklachten, zoals opvliegers, stemmingsklachten en slecht slapen.
• Een op de drie vrouwen heeft zoveel last van de overgang dat het hun dagelijks leven beïnvloedt.
• De overgang begint bij de meeste vrouwen ergens in de veertig.
• De gemiddelde leeftijd dat vrouwen in Nederland de menopauze bereiken is 51,5 jaar (de menopauze is het moment van je laatste menstruatie, dit moment wordt achteraf na 1 jaar vastgesteld).
• De overgang duurt ergens tussen de 5 en 10 jaar, maar 15% van de vrouwen heeft na 10 jaar nog steeds klachten.
• Bij 1 op de 100 vrouwen stopt de menstruatie al voor het 40ste jaar. Bij 1 op de 1000 zelfs al voor het 30ste jaar. In dit geval is er sprake van Prematuur Ovarieel Insufficientie (POI).

Overgang & werk

• In Nederland werken in totaal (in de leeftijd tussen 15 en 67) 3,8 miljoen vrouwen, daarvan is 1,7 miljoen ouder dan 45.
• Onderzoek laat zien dat bijna 35% van het ziekteverzuim van vrouwen boven de 45 overgangsgerelateerd is. 
• Tijdens de overgang zie je de arbeidsparticipatie met bijna 30% teruglopen. Vrouwen gaan minder uren werken of stoppen helemaal.

Hoe zit het eigenlijk biologisch?

Niet veel zoogdieren kennen een overgang... Wij delen de overgang met slechts twee andere diersoorten. De Indische griend (een kleine walvissoort) en een orka.​ Na de overgang wordt de Orka vrouw dominant leidt groep met haar ervaring door moeilijke tijden. Kunnen wij nog wat van leren!